22 en 23 Oktober 2015 : Vlieland, tijd over voor onderhoud.

Dan maar een blogpost van 2 dagen.... de rust is wedergekeerd maar meteen is er dan ook ruimte voor vermoeidheid en korte avonden met lange praatsessies over wat er eigenlijk nou allemaal gebeurd is in de korte tijd dat we hier nou eigenlijk nog maar zijn.
Dus zoals gezegd dan maar een blogpost van 2 dagen om weer bij te raken met de verslagen. De verwachting dat het op de 22e wel eens een rustige dag zou kunnen worden kwam uit, al was er best nog wel zichtbare trek, vooral weer van kepen en vinken, maar meest opvallend ten opzichte van voorgaande dagen : houtduiven, kauwtjes en spreeuwen. Van die laatste soort is duidelijk een nieuwe trekgolf losgebarsten. De ene na de andere groep variërend van 50 tot een paar 100 stuks komt in hoge snelheid laag over de vegetatie vliegend voorbij. Ieder jaar weer een prachtig schouwspel waarbij je toch telkens weer schrikt als zo'n groep op iets van een meter hoog boven je hoofd over komt vliegen als je aan de dijkvoet bij een net vogels staat uit te halen. Vangen was er vandaag niet bij want ze knallen bij deze snelheden gewoonweg veel te hard met zo veel vogels tegelijk op volle snelheid tegen de netten dat er in de meeste gevallen niet één blijft hangen.
De condities van de vogels die we wel vangen zien er een stuk slechter uit dan we voorgaande dagen geconstateerd hebben. Vrijwel alle vogels hebben totaal geen aangelegd trekvet en hebben ook al behoorlijk moeten interen op de vliegspier. Om nog maar te zwijgen over de diverse afwijkingen die je op dit soort dagen aan kunt treffen, zoals oude pootbreuken, sperwerwonden, ontbrekende staarten of snavelafwijkingen. Allemaal gebreken waardoor vogels veel energie moeten steken in genezing en/of herstel en dus minder energie kunnen steken in het aanleggen van voldoende vet en/of doordat ze onderweg meer dan gemiddeld inspanning moeten verrichten tijdens de trekbewegingen.

Ik ben deze week ook begonnen met het verzamelen van teken in het kader van onderzoek naar het voorkomen van diverse tekensoorten en mogelijke verspreiding van ziekten door teken. Dit vindt plaats op diverse plaatsen in Nederland door het Utrecht Centrum voor Teken-gebonden Ziekten, het UCTD. Na vandaag zitten er al 21 samples in potjes. En dat terwijl ik lang niet alle vogels heb kunnen bemonsteren.

Tijdens de zeer rustige perioden hebben we de gelegenheid aangegrepen om nog een aantal klusjes op de baan uit te voeren zoals het vervangen van een doorgeroeste staalkabel waar Berry dwars doorheen getrokken had en het vervangen van een dun mistnet voor een dikke. Om 14 uur was wel echt over met de vangsten en trapten we weer terug naar de Zwaluw.


Foto : waterral, (Rallus aquaticus) , adult.

Dagtotaal 22 Oktober 2015 (nieuw geringd / teruggevangen):
-----------------------------------------------------------
Waterral - / 1
Tjiftjaf 1 / 1
Winterkoning 1 / -
Goudhaan 9 / 6
Heggenmus 1 / -
Vuurgoudhaan 1 / -
Roodborst 6 / 2
Pimpelmees 2 / 3
Merel 11 / 2
Koolmees 1 / -
Zanglijster 2 / -
Vink 1 / -
Koperwiek 3 / -
Keep 1 / -
Zwartkop - / 2
Rietgors 2 / -
----------------------------------------------------------
Totaal: 59 exemplaren, 16 soorten, 7:00 uren

Vrijdag 23 Oktober 2015 ; herhaling van zetten maar met krentjes.

Afgelopen nacht ineens wel weer trek op de vogeltrekradar, maar uit het grafiekje was meteen al af te leiden dat het om een groep passerende vogels ging die onze regio gedurende de nacht gepasseerd zijn maar aan de achterzijde niet of nauwelijks aangevuld werd.
Tijdens het openschuiven van de netten hadden we zowaar ook een ritsel-index. Op meerdere plekken in de net-opstelling ritselden de vogels in de struiken. Het was met 11 graden een heerlijk zachte nacht waarbij nog slechts een zwak windje stond. De eerste ronde stelde toch teleur, we kwamen met 8 vogels terug en daar hadden we toch iets meer bij verwacht. Maar goed, het is niet anders. Hebben we ook eens tijd voor verder onderhoud.... Bij die eerste ronde wel 3 ongeringde winterkoningen, een duidelijk signaal dat daar ook exemplaren van aan het doortrekken waren. We hebben besloten om, na een paar dagen met structureel gevangen ongeringde winterkoningen, morgen maar eens geluid van die soort te gaan afspelen. Spannende soort....


Foto: het begint nu toch echt wel op herfst te lijken....


Foto: excursietijd, met zeer veel interesse bij de jeugd.

Toch kwam er nog wel leuke dagtrek op gang. We zagen weer regelmatig passerende vogels zoals oeverpiepers en graspiepers, houtduiven, vinken, kepen. Verder opvallende roofvogel-activiteit. Zo zag ik in de ochtenduren twee met elkaar donderjagende sperwer-vrouwtjes, waren er in de polder gedurende lange tijd 2 buizerden aan het paalzitten en zagen we diverse malen rondjagende slechtvalken. Daarbij moest het wel meer dan 1 individu zijn want één van de vogels was juveniel. Marc zag tot tweemaal toe een smelleken laag over de polderrand langskomen en ook de kiekendieven lieten zich vandaag weer niet onbetuigd.

De krenten in de pap van vandaag betroffen maar liefst 2 nieuwe jaarsoorten. Marc kwam eerst samen met Berry met een ekster bij mij lopen en in de laatste ronde zag Marc een sperwer-vrouw voor zich uit in een net springen. Zijn sprint was snel genoeg...




Foto's : Sperwer, vrouw, eerste kalenderjaar.

Op de terugweg naar de Zwaluw keek ik nog even vanaf de strandovergang naar zee. Boven de duintop stonden twee torenvalkjes te binnden en op het strand zat een juveniele slechtvalk te mantelen over zijn/haar prooi.

Dagtotalen (nieuw geringd/teruggevangen):
-------------------------------------------------
Sperwer 1 / -
Vuurgoudhaan 1 / 1
Winterkoning 7 / 2
Baardman 2 / -
Roodborst 1 / 7
Pimpelmees 1 / 1
Merel 4 / 5
Ekster 1 / -
Zanglijster 4 / -
Spreeuw 5 / -
Koperwiek 5 / -
Vink 5 / -
Zwartkop 4 / -
Keep 4 / -
Goudhaan 9 / 5
Rietgors 1 / -
--------------------------------------------------
Totaal: 76 exemplaren, 16 soorten, 7:30 uren

21 Oktober 2015 : Vlieland, de omslag naar ?

Ander weer in ieder geval. In tegenstelling tot de eerste dagen van deze periode beginnen we deze dag al met windkracht 4 bft en die wind zal in de loop van de dag verder aanwakkeren tot 6 bft.
Er is toch nog wel iets aankomst van vogels, de eerste uren vallen er diverse merels het eiland op. Roodborsten zijn er ook vrijwel niet meer en de goudhanenvloedgolf lijkt ook achter ons te liggen. We horen en/of zien diverse vogels over komen vliegen zoals vinken en kepen die soms met groepen van 50 tot 100 tegelijk met flinke snelheid dansend over de netten doorvliegen richting Texel. Marc komt van een rondje terug met een IJsvogel. Het vierde exemplaar voor dit seizoen nadat we ze sinds 2009 helemaal nooit meer gevangen hadden. Later meldt zich nog een tweede krentje voor de dag in de vorm van een taigaboomkruiper met een prachtig sneeuwwitte onderkant.

Als de wind verder is toegenomen en de bezoekers van de excursie ons weer hebben verlaten vallen de vangsten behoorlijk abrupt stil en sluiten we na de middag de netten. Het is wachten op een volgende groep trekkers uit Noordoost of oost.


Foto: IJsvogel (Alcedo Atthis). De vierde vogel voor dit seizoen.







Foto's: Taigaboomkruiper (Certhia familiaris).

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
-------------------------------------------------
IJsvogel 1 / -
Pimpelmees 1 / 1
Winterkoning 1 / -
Taigaboomkruiper 1 / -
Heggenmus 2 / -
Spreeuw 3 / -
Roodborst 14 / 1
Vink 3 / -
Merel 51 / 9
Keep 3 / -
Koperwiek 3 / -
Kleine Barmsijs - / 1
Zwartkop 5 / -
Rietgors 1 / -
Goudhaan 13 / 3
--------------------------------------------------
Totaal: 117 exemplaren, 15 soorten, 5:30 uren

20 Oktober 2015 : Vlieland, merels en spreeuwen.

Gisteravond is er een enorme wegtrek geweest. De eilanden liepen behoorlijk leeg, wie fit was ging weg. Tja, en dan is het maar afwachten of er uit andere richtingen nog wat nieuw aangevuld wordt. Dat gebeurde dus wel en niet....

Al tijdens het fietsen naar de baan was te merken dat er veel minder koperwiekpiepjes in de lucht te horen waren. De lucht was zwaarbewolkt en de polderweg was al glanzend nat van de meest recente bui die nog maar pas opgehouden was. Aanvankelijk troffen we maar weinig invallende vogels, maar dat werd met de eerste ronde wel anders. De merels vlogen ons om de oren. Werken geblazen dus. Het was tijdens de eerste rondes ook wel meteen duidelijk dat de meeste roodborsten en goudhaantjes vertrokken waren en dat er kennelijk niet echt veel vanuit het Noorden of oosten was aangevoerd. De exemplaren die we wel vingen waren duidelijk in mindere conditie en dus klaarblijkelijk wijs genoeg om het eiland nog niet te verlaten. De merels daarentegen waren over het algemeen moddervet te noemen, gewichten van 115 gram of meer bleken heel gewoon. dan weet je hier op de Waddeneilanden eigenlijk meteen wel waar je aan toe bent, een snelle rush van aankomen en doorgaan. En zo geschiedde, hoewel pas om een uur of 12 de stroom vogels begon op te drogen.

Vandaag opvallend veel spreeuwen die ineens met vele duizenden het eiland waren komen opdonderen. De polder zat er vol mee en net voordat we om 11 uur de geïnteresseerden verwachtten zaten er ineens tientallen in het hout achter het slag en een paar duizend in de struiken tussen de netten. En in korte tijd kreeg je daarna door de inmiddels naar noordnoordoost gedraaide wind de zure geur van fermenterende duindoornbessen in je neus. dit was dus precies het moment waarop ze hadden zitten wachten... de duindoornbessen hadden nu hun maximale vruchtsuikergehalte en dus voedingswaarde. Ondanks het feit dat ze het voor ons nog enige tijd enorm spannend maakten lukte het niet om nog een klap spreeuwen op het slag te maken, hoewel op het maximum 9 spreeuwen het veld deelden met 6 merels. Te lang getwijfeld en gewacht met het slaan in de hoop dat de andere circa 40 spreeuwen uit het hout ook op het slag zouden springen. Dat gebeurde dus niet... integendeel, zonder dat het voor ons verklaarbaar was spoten ze ineens in paniek omhoog en vertrokken ze alsof ze ergens enorm van schrokken.


Foto: merels en spreeuwen op het slag.

Geen buitenlandse ringen vandaag, geen zeldzamere soortjes, maar ja, we hadden ons deel afgelopen dagen dan ook wel gehad... Toch werd het nog weer een lekkere dag met doorwerken en vooral een middagje om tussen de rondes door even een aantal klusjes uit te voeren. In de avondschemering was het wederom een prachtig schouwspel om vooral de merels te zien te vertrekken. Als vuurpijltjes klommen ze vanuit de polder omhoog om te wachten op één of ander centraal fluitsignaal dat aan zou geven om ineens over te gaan op een zijwaartse vliegbeweging en richting het zuidwesten te gaan.


Foto: kak op tak. Zo komen we dus aan al die besdragende struiken op de vinkenbaan......

In de avondschemer kortstondig opnieuw spektakel. out of the blue kwamen er ineens laag over de struiken langs het polderdijkje tientallen groepen van circa 100-150 spreeuwen op hoge snelheid voorbij vliegen in oostelijke richting. volledig haaks op de windrichting waarin je ze zou verwachten te vliegen en daar moest een reden voor zijn. Wij kwamen er niet achter, maar het leek erop alsof het nieuwkomesr op het eiland waren die zich dus niet voegden bij de groep die al enige tijd zit te slapen in de oevervegetatie van het duinmeertje langs de Polderweg. Af en toe bolde een groep van deze spreeuwen even op in reactie op ons afgespeelde spreeuwengeluid, maar dat leidde tot slechts enkele tientallen vangsten.
wellicht gaat het komende dagen beter...

dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen) :
-----------------------------------------------
Winterkoning 2 / 1
Vuurgoudhaan 1 / -
Roodborst 1 / 6
Pimpelmees 1 / 1
Merel 208 / 12
Koolmees - / 1
Zanglijster 9 / -
Spreeuw 23 / -
Koperwiek 50 / -
Vink 2 / -
Zwartkop 26 / 1
Keep 3 / 1
Tjiftjaf 25 / -
Groenling 1 / -
Goudhaan 52 / 18
Rietgors 3 / -
------------------------------------------------
Totaal: 466 exemplaren, 16 soorten, 11:45 uren

19 Oktober 2015 : Vlieland, what's next.....

Nou, gewoon weer goudhaantjes dus....
Holmer en Marc waren weer als eersten op de baan aanwezig en Marc had bij het openschuiven van de netten al een bokje te pakken met behulp van de zaklamp. Berry was iets later en ik was veel later.... Dwars door de wekker heen geslapen en ook niet wakker gemaakt door de anderen dus.
Onderweg tijdens het fietsen naar de baan hoorde ik al drie beflijsters in de struiken langs de polderweg. In de brede bermen zaten verder nog tientallen merels, koperwieken en roodborstjes. Van die laatste soort vond ik er ook al eentje dood op het asfalt. Er was dus al een eerste auto gepasseerd.
Op de baan was het geluid al uitgezet omdat het al een drukte van jewelste was. Meteen van het eerste begin was het druk met roodborsten merels en goudhaantjes. Dat werd dus meteen inspringen en meedraaien. En zo ging het tot na het middaguur door, ook de bezoekers van de excursie moesten het even zonder al te veel uitleg doen. Het scheelde dat ze al eerder op de vinkenbaan op bezoek waren geweest.
de grootste drukte werd vandaag dus veroorzaakt door goudhaantjes en roodborsten. Daar speelt in mee dat er vandaag aanvankelijk totale windstilte was en voor het eerst deze week dus totaal geen regen. Daardoor waren de netten een stuk minder goed zichtbaar en bleef alles wat aan klein spul in het net zat ook in het net hangen.

Vandaag uiteindelijk wederom 3 vogels met een buitenlandse ring gevangen, ditmaal alle drie van de ringcentrale STAVANGER NORWAY, en wel 2 maal een goudhaan en 1 x een heggenmus. Dat is dus maar liefst 6 buitenlandse ringen in 2 dagen tijd.
En ondertussen lijken er af en toe wat meer en vaker mezen op en rond de baan te zitten, o.a. ook een paar zwarte mezen die we vandaag voor het eerst in het hout zagen. We vingen zowel een koolmees van het NIOO-onderzoek als ook een ongeringde, beiden hadden ze vetgraad 2.......

Krenten waren er ook vandaag.... een bladkoning (de 42e van dit seizoen op de Vinkenbaan) en een rondje later een pallas' boszanger. Nog een ronde daarna kwam Mark de hut binnen met de mededeling dat ie moest bekennen dat ie een dwerggors had laten ontsnappen.


Foto: Pallas'boszanger.


Foto: Bladkoning.




Foto's : Goudhaan met grijze veren in de nek, scherp afstekend met de groenige rugveren. Er is dit seizoen veel discussie over dit soort goudhaantjes met onder andere grijze veerpartijen in de nek, ze zouden mogelijk kunnen toebehoren aan de ondersoorten coatsi of japonensis

Gelukkig stond daar wel tegenover dat ie een WITKOPGORS ( !!!!! ) had.... Een Witkopgors????? Jahaaa, hmmmmm, zozo.... Inderdaad, hij had een witte kop...




Foto : En daar is ie dan.... de witkopgors.... euk 'witkoprietgors' .....

Voor we het goed en wel door hadden ging buiten het licht uit en was er weer een heel drukke vangdag aan ons voorbij gegaan. Wat moet er op dit moment veel aan avifaunistische biomassa op het eiland aanwezig zijn. Dat wil je waarschijnlijk zelfs niet eens weten..... Wij hebben er in 3 dagen tijd in ieder geval toch nog 2306 tussenuit kunnen vissen en van een ring kunnen voorzien of gecontroleerd. Op de vogeltrekradar bleek later op de avond dat er een enorme wegtrekpiek in het Noorden van het land is geweest. In onderstaande grafieken zie je met het oprukken van de duisternis in Nederland het aantal vertrekkende vogel die door de radar geregistreerd worden oplopen, tevens in aantallen (bovenste grafiek) om daarna in te zakken, wegtrek dus.




Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen) :
-------------------------------------------------
Bokje 1 / -
Tjiftjaf 23 / 1
Grote Bonte Specht 1 / -
Fitis 1 / -
Graspieper 4 / -
Goudhaan 287 / 13
Winterkoning 3 / -
Vuurgoudhaan 2 / -
Heggenmus 6 / 1
Baardman 1 / -
Roodborst 129 / 3
Pimpelmees 1 / 1
Merel 165 / 5
Koolmees 1 / 1
Zanglijster 19 / -
Vink 10 / -
Koperwiek 29 / -
Keep 5 / -
Zwartkop 11 / 2
Putter 1 / -
Pallas' Boszanger 1 / -
Rietgors 5 / 1
Bladkoning 1 / -
-------------------------------------------------
Totaal: 735 exemplaren, 23 soorten, 12:00 uren

18 Oktober 2015 : Vlieland, miezer maar ook weer veel vogels.

Na een zeer slechte nachtrust (veroorzaakt door een strakke actie van mij waarbij ik gisteravond steil-achterover van de 5e sport van het laddertje waar we mee bij de zonnepanelen kunnen komen) vanmorgen met een enorm zeer achterwerk en achterhoofd opgestaan en naar de vinkenbaan gefietst. Om circa 4 uur vannacht was het begonnen te miezeren en dat zou vanmorgen nog lang in buitjes doorgaan. Vooral smienten, merels en koperwieken vergezelden mij onderweg.
Holmer en Mark waren al vroeg gegaan om de netten al in het donker open te kunnen hebben. Meteen vanaf de eerste ronde werd het weer stevig aanpoten want de vogels begonnen al weer op tijd in te vallen of met hun dagactiviteit na in de struiken geslapen te hebben.
Het credo van vandaag werd dus lopen en blijven lopen en/of afwisselend ringen en blijven ringen.

voor mij werd het vooral ringen en blijven ringen want het glibberen door de modder onder de netten verging mij vandaag dus niet zo heel erg best. Meteen in de eerste rondes kwamen er al weer flinke groepen kramsvogels, koperwieken en merels de Kroonspolders in duiken. De kleinere soortjes lieten zich ook niet onbetuigd en verschenen eerst in de vorm van roodborsten als hoofdmoot en iets later goudhanen. Kortom, een herhaling van zetten.
Holmer en Mark hadden in het donker al een velduil boven de netten gezien, wellicht dezelfde vogel die ik de avond ervoor in de buurt van het lange rietnet had zien invallen.
We hebben de hele dag gewoon lekker kunnen doorwerken, de vogels kwamen weer mooi geleidelijk verdeeld over de dag binnenvallen (kramsvogels en merels en koperwieken) en dat hield ons goed bezig. amper tijd om af en toe eens even buiten de ringhut te kijken want met enige regelmaat miezerde het steeds weer. Op een gegeven moment hebben we dan ook enkele mistnetten gesloten. Na de middag stond alles echter weer open nadat het weer aanzienlijk opknapte.

Highlights van vandaag waren de vangst van een zwartkop met Helgoland Germany-ring (tijdens de excursie die door circa 10 man en vrouw werd bezocht. Aan het eind van de middag werd die buitenlandse ring nog uitgebreid met een Stavanger-ring uit Noorwegen aan een merel vrouwen een Praag-ring uit Tsjechië aan een zwartkop. Het is met de zwartkoppen uit zuidoost-Europa dus nog niet eens over. Normaal gesproken trekken in deze tijd vooral de zwartkoppen uit Scandinavië door, maar daar zijn dus nog wel uitzonderingen op...Op dat moment was ik zelf al afgetaaid naar de Zwaluw om de pijnlijke plekken wat te laten ontspannen en eten te koken. In de slotronde werd er nog een grote gele kwik gevangen.
Het was weer een drukke dag, maar met 4 mensen op de baan die het hoofd koel weren te houden was dit heel goed te doen.


Foto: Merels op het slag.


Foto: en dan krijg je op de dag na de dag ervoor dit soort tafereeltjes...

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
------------------------------------------------
Bokje 2 / -
Tjiftjaf 22 / 4
Grote Gele Kwikstaart 1 / -
Goudhaan 90 / 15
Winterkoning 2 / 1
Vuurgoudhaan 1 / 2
Heggenmus 8 / 1
Pimpelmees 1 / 1
Roodborst 101 / 10
Koolmees - / 1
Beflijster 1 / 1
Spreeuw 2 / -
Merel 144 / 10 (waarvan 1 ex met Stavanger-ring).
Vink 1 / 1
Kramsvogel 11 / -
Keep 7 / 1
Zanglijster 28 / -
Kleine Barmsijs 1 / -
Koperwiek 90 / -
Rietgors 5 / -
Zwartkop 23 / 4 (waarvan 1 x Praag en 1 x Helgoland).
------------------------------------------------
Totaal: 593 exemplaren, 21 soorten, 12:15 uren